Serpantin boru, genellikle soğutma, ısıtma veya buharlaştırma gibi ısı değişim süreçlerinde kullanılan kıvrımlı veya sarmal bir borudur. Serpantin borular, bir sıvının veya gazın bir yüzey boyunca yavaşça hareket etmesini sağlar. Böylece ısı transferi için daha fazla yüzey alanı sağlanmış olur.
Serpantin boru çeşitli malzemelerden yapılır. Metal malzemeler olan bakır, alüminyum ve paslanmaz çelik bu borunun imalatında devreye girer. Ancak bazı uygulamalarda plastik ya da diğer malzemeler de kullanılabilir. Dolayısıyla kullanım alanlarına ve sistemlerine göre malzemelerin kullanımı değişebilir.
Serpantin Boru Ne İşe Yarar?
Serpantin borular ısı değişim sistemlerinde kullanılır. Sıvı veya gazın başka bir sıvı ya da gaz maddesiyle ısı alışverişi yapmasını sağlar. Buzdolabı, soğutucu gaz serpantin borular içinde dolaşan serpantin borular dolap içindeki havanın soğumasına yardımcı olur. Bu borular aynı zamanda otomobil radyatörleri, ısı pompaları ve endüstriyel süreçlerde kullanılabilir. Dolayısıyla serpantin borular enerji verimliliği için oldukça önemlidir.
Serpantin Boru Kullanım Alanları
Serpantinler çeşitli endüstriyel uygulamalar için farklı yöntemlerle şekillendirilmiş boru yapılarıdır. Kullanılacakları ortamın gereksinimleri, ısı seviyeleri, korozyon riski, hava basıncı ve dayanıklılık gibi faktörlere göre tasarlanmışlardır. Farklı sektörlerde karşılaşılan termal ve mekanik ihtiyaçları gidermek için genellikle aşağıdaki gibi alanlarda kullanılırlar:
- Tekstil endüstrisinde hava ısıtma sistemleri
- Kurutucular için ısıtıcı elemanlar
- Hava soğutma üniteleri
- Klima sistemlerinin ısıtma bölümleri
- Sıvı soğutma mekanizmaları
- Turbo şarj cihazlarının soğutulması
- Endüstriyel yağ soğutucular
- Deniz taşımacılığında hava soğutma sistemleri
Serpantin borular kullanım alanlarına ve ihtiyaçlara göre farklı şekillerde tasarlanabilir. Genellikle boruların ve kanatların kombinasyonu ile üretilen serpantinler şu çeşitlerde üretilmiştir:
- Spiralli kanatlı tipi serpantinler
- Kendiliğinden kanatlandırılmış, oval şekilli serpantinler
- Disk veya pul şeklinde kanatlandırılmış serpantinler
Serpantin Boru Çeşitleri
Serpantin borular, ısıtma ve soğutma sistemlerinde spesifik bir şekilde tasarlanır ve üretilir. Bükülme veya kıvrılma teknikleri ile bir yüzeye geniş bir şekilde dağıtılan bu borular içlerinden geçen sıvı ya da gaz akışkanlar sayesinde ısı transferini etkili bir şekilde gerçekleştirir. Sistemde kullanılacak akışkanın türüne göre farklı malzemeler tercih edilir.
Karbon çelik serpantin borular: Karbon çelik borular özellikle yüksek sıcaklıklı sıvılar ve gazlar için dayanıklılığı nedeniyle ısı değişim sistemlerinde sıkça kullanılır. Ekonomik bir alternatif sunan bu tür borular genellikle sıcak su, buhar ve yüksek ısıda çalışan yağ sistemlerinde tercih edilir.
Paslanmaz serpantin borular: Hijyenin son derece önemli olduğu ilaç endüstrisi veya kimyasal reaksiyonların korozyona yol açabileceği sistemlerde genellikle paslanmaz çelik borular kullanılır. Bu boruların üretiminde sıklıkla 304 ve 316 kalite standartlarına uygun paslanmaz çelik türleri seçilir.
Bakır alaşımlı serpantin borular: Bakır alaşımlı serpantin borular ısı değişimini iyi bir şekilde yönetilmesi gereken sistemlerde kullanılırlar. Aynı zamanda basıncın düşük olduğu ve deniz suyu gibi korozyon riski yüksek olan ortamlarda tercih edilir. Alaşımın türüne göre korozyona karşı direnci de farklılık gösterebilir.
Bakır serpantin boruları: Bakır serpantin borular yüksek ısı transferi gereksinimleri için idealdir ve yüksek basınç gerektirmeyen sistemlerde sıklıkla tercih edilir. Bu tür borular sıcak su veya kızgın akışkanlarla çalışabilme kapasitesine sahiptir.
Serpantin Boru İmalatı Özellikleri
Serpantin üretimi kapsamlı bir süreç olup uzman bir takımın iş birliği gerektirir. Genellikle 1-2 hattı takip eden ısıtma grupları şeklinde ya da 2, 4 ya da 6 sıra halinde üretilir ve bu elemanlar HVAC sistemlerinin en önemli bileşenleridir. Bu borular sadece havalandırma santralleri için değil aynı zamanda indüksiyonlu iklimlendirme ve özel iklimlendirme projelerinde de sıkça karşımıza çıkar.