Kondenser ve Evaporatör

Sıcak buhar biçiminde gelen soğutucu akışkanları yoğuşturup soğutma işlemi uygulamakta olan ısı değiştiriciler, piyasada kondenser olarak bilinir. Günümüzde kondenserler, genel olarak yoğuşturucu ismiyle de anılır. İngilizcedeki “condenser” sözcüğünden dönüştürülmüştür. Kimi kaynaklarda kondensör ya da kondanser şeklinde geçebilmektedir. Kondenserlerin çok geniş bir kullanım alanı vardır. Sözcük, “ısı regülatörü” olarak da çevrilebilmektedir.

Kondenser Hakkında

Soğutma ve iklimlendirme alanlarında aktif şekilde kullanılan kondenser sayesinde sisteme gaz formunda girilen malzeme ısısını yayarak sıvılaşır. Kondenser kabinlerinde kompresör, fan ya da belli kontrol malzemeleri söz konusudur. Alüminyumun iletkenlik özelliğinden yararlanılır ve iletim hızlıca sağlanır. Ortamın içerisinde soğuk havayı dengeli bir şekilde yayan bu değişim elemanları, söz konusu görevi kusursuz şekilde neticelendirir. 

Bugün klima sistemlerindeki soğutucu işleve sahip ekipmanlar arasında kondenser özel bir öneme sahiptir. Kondenserler makinelerde bulunan rezistanslar gibi bir zaman sonra kirlenebilir ya da hasar görebilir. Çeşitli kimyasallardan yararlanılarak belli aralıklarla temizliğinin yapılması gerekir.

Kondenser, genel olarak soğutucu sistemlerden ayrıdır. Yüzeye izole edilecek şekilde faaliyet göstermektedir. Eksi yönlü dereceler özelinde dilediğiniz soğukluğa ulaşmanız olasıdır. Bilindiği üzere eşanjörler, birbirinden farklı sıcaklık seviyelerinde olan iki bağımsız akışkan arasında özel bir ısı değiştirme görevi üstlenmektedir. Oysa kondenserler, yalnızca yoğunlaştırma işlevi görür. Kondenser ve eşanjör arasındaki en temel ayrım budur.

Evaporatör Nedir?

Evaporatör, soğutma sistemlerinin ana omurgasından birini oluşturur. Kendisine bu sistemde kompresör ve kondenser eşlik eder. Piyasada evaporatör, genellikle “buharlaştırıcı” ismiyle bilinir. Kaynama noktasını referans almak suretiyle karışımları birbirinden ayırma konusunda son derece başarılı bir ekipmandır. Endüstrinin pek çok alanında kullanılan evaporatör, örneğin bir çözeltide yer alan çözücü maddeyi uzaklaştırabilir.

Öte yandan sıvı karışımda yer alan belli bir bileşeni buharlaştırma yöntemiyle uzaklaştırabilir.  Evaporatör, soğutucu akışkanın sıvı şeklinde girip de buharlaşmak suretiyle gaz formuna geçtiği bölüm olarak da kullanılmaktadır. Kullanıcıların beklentilerine göre her ülkede farklı biçimlerde evaporatörler üretilmiştir. Fanlı, vantilatörlü ya da cebri konveksiyonlu olarak bilinen buharlaştırıcılar, en yaygın türlerdir.

Kondenser Çeşitleri

Günümüzde kondenserlerin çalışma prensipleri genel olarak 3 ayrı aşamaya sahiptir. Bunları süper ısıtma, yoğunlaşma ve aşırı soğutma çıkışı aşamaları şeklinde sıralayabiliriz. Öte yandan konsenderin çeşitlerini ise kullanım biçimine bağlı olarak 6 grupta incelenir. Kondenser çeşitleri şu şekilde karşımıza çıkmaktadır:

Atmosferik tip

Evaporatif tip

İç içe borulu

Boru demetli

Su tankına gömülü tip

Hava ile soğutmalı

Kondenser ve Evaporatör Kıyaslaması

Genel itibarıyla kondenser ve evaporatörler birbirine karıştırılsa da iki ekipman arasında bariz farklar söz konusudur. Örneğin her iki ekipman esasen işlev açısından aynı olsa da yapı açısından birbirinden ayrılırlar. Kondenserden, termik santral bileşenleriyle soğutma sistemlerinde yararlanılır. Sıvıdaki gizli ısıyı alıp ve sıvıya dönüştürmek temel görevidir.

Her iki ekipman da ısı değiştiriciler adına kullanılmaktadır. Sıcaklıklar farkları ya da ısı transfer katsayıları açısından birbirine benzerlik gösterirler. Bu arada kondenser fiyatları kullanılan alanın genel hacmine göre değişir. Büyük kabinler özelinde çok daha büyük boya sahip kondenserler kullanılmak zorundadır.