Kondenser, Türkçe'de yoğuşturucu kelimesi ile karşılık bulmaktadır. Teknik ekipmanlardan bir olan kondenser, soğutucu sistemlerde bulunur. Bu ekipman soğutmayı sağlayan maddenin birkaç işlemden sonra sıva hale geldiği bölümdür. Soğutucu sistemlerin dış kısımlarında bulunan bu bölüm, yalıtım malzemelerinin iç kısımlarında bulunur. Evaporatör ile sıklıkla karıştırılan kondenserin birkaç farkı vardır. Evaporatörde ısı, ortamı soğutmak için içeri çekilir. Kompresörde kazanılan ısı ise konsender aracılığıyla sistemden dışarı atılır. Bu işlemle, soğutma çevrimi daimi olarak sağlanır.

Kondenser Tipleri Nelerdir?

Kondenserler hava ve su soğutmalı olarak 6 farklı tipte mevcuttur. Kondenser tipleri şu şekildedir:

Su Soğutmalı Kondenser: Büyük soğutma sistemi gerektiren alanlarda kullanılır. Ekonomik kurulum ve işletme maliyetleri gerektirir. Isıl geçirgenlik, su devresindeki basınç düşümü ve suyun kirlenme katsayısı gibi faktörler dikkate alınmalıdır.

Hava Soğutmalı Kondenser: Gaz halindeki akışkan hava ile soğuyarak bu yoğuşturma tipi sayesinde sıvı hale geçer. Genelde pencere tipi kliamalarda, ticari soğutma ve soğuk depo sistemlerinde kullanılır.

Evaporatif Kondenser: Yoğuşmayı, hava hareketi ve su spreyi kullanarak gerçekleştirir. Hızlı kirlenme ve bazı durumlarda arıza verme dezavantajı vardır. Soğutma serpantini, hava dolaşım sistemi ve su püskürtme bölümlerine sahiptir.

Atmosferik Kondenser: Soğutma hava ve suyla birlikte kullanılır. Serpantin boruları içinden geçen soğutucu akışkanın hava ve su ile temas etmesiyle işlevini gerçekleştirir.

İç İçe Borulu Kondenser: Bir borunun içine küçük boru ya da boruların yerleştirilmesi ile kullanılır. İçteki borudan soğutma suyu geçirilir. Soğutucu akışkan da iki botu arasındaki boşluktan geçirilir.

Boru Demetli Kondenser: Silindir içerisine yerleştirilen boruların iki ucu kapatılır ve su akışı sağlanır.  Üst bölümde bulunan silindirdeki buharlaşan soğutucu akışkan, boru demeti içerisinde taşınır ve alt kısımda yoğuşarak birikecek şekilde sıvılaşır. Bu sıvılaşmış akışkan daha sonra depo birimine yönlendirilir.

Kondenser Nasıl Çalışır?

Kondenserin çalışma prensibi, teknik olarak Sadi Carnot tarafından tasarlanmıştır. Kondenserin işleyişi, soğutma sistemlerinde gazın yoğunlaşmasını sağlamaktır. Genel olarak bu bölümün iç yapısı, boru şeklinde düzenlenmiş birçok tüpten oluşur. Gaz halindeki soğutucunun kondenserin tüplerin girmesiyle yüksek basınçlı ve yüksek sıcaklıkta olur.

Gaz halindeki sıvı, tüplerde dolaşırken dışarıdan geçen genelde su veya hava akışkanı tarafından soğutulur. Soğutma akışkanı, gazdaki ısıyı emerek ısınır ve gaz tüplerdeki soğuk yüzeylerle temas ederek yoğuşur. Bu aşamadan sonra yoğuşan gaz sıvıya dönüşerek daha sonra drenaj yoluyla dışarıya atılır. 

Gazın yoğuşma sıcaklığını ve basıncını kontrol etmek için kondenserin çalışması için birçok valf ve sensör gerekir. Bu şekilde, soğutma sistemi belirli bir sıcaklık ve basınç noktasında çalışacak şekilde ayarlanması mümkündür.

Kondenserin Soğutma Sistemlerindeki Önemi ve İşlevi 

Soğutma sistemlerinin kullanımı, endüstriyel ve ev gibi alanları kapsar. Bu sistemler, ısıyı bir ortamdan alarak, sıcaklık ve enerji transferi sağlar ve sıcaklık düşürme işlevini sağlar. Soğutma sistemindeki döngünün işleyişinde önemli bir role sahip olan kondenser, verimli bir çalışma sunar.

Kondenserin etkili çalışması, yoğuşma işlemininin hızlı gerçekleşmesi önemlidir. Çalışmanın etkili olması için konderin birkaç özelliği öne çıkar. Öncelikle, kondenser yüzeyinin büyük olması, daha fazla ısı transferi gerçekleştireceği anlamına gelir. Bu özelliğin olması için, genelde yoğuşma yüzeyinin artırılması veya kanatlı yapının kullanılması gerekir.

Diğer yandan, kondenserin bir soğutma ortamı ile etkileşimde olması gerekir. Bunun için genelde hava veya su kullanılır. Hava soğutmalı kondenserler, soğutucu akışkanın içinden geçtiği yollar boyunca çevreleyen hava ile etkileşerek, ısı transferini gerçekleştiren cihazlardır. Bu cihazlar, sıcaklığı yüksek olan soğutucu akışkanın, çevre havasıyla temasını sağlayarak, içerisindeki ısının havaya aktarılmasını sağlar.

Su soğutmalı kondenserler, soğutucu akışkanın tüpler içinde dolaşımı sırasında, dışarıdaki suyla etkili bir ısı transferi gerçekleştirerek soğutma işlemini sağlar.  Bu işlem, daha yüksek bir ısı transfer katsayısı sağlarken etkili bir yoğuşma işlemini destekler.